Kurs dalara ZŠA i jeŭra chutka zraŭniajucca. «Naša Niva» spytała ŭ ekanamista, čamu tak adbyvajecca i jak heta adabjecca na biełarusach.
Try asnoŭnyja faktary
Minuły raz padobnaja situacyja była ŭvosień 2022 hoda. Tady jeŭra kaštavaŭ navat tańniej za dalar. A ŭ 2008-m, kali amierykanskaja ekanomika pakutavała ad kryzisu, za 1 jeŭra na piku davali $1,58.
Papiaredniaje padzieńnie kursu jeŭrapiejskaj valuty było ŭ pieršuju čarhu abumoŭlena vajnoj va Ukrainie i jaje ŭpłyvam na ekanomiku Jeŭropy. Vyraśli ceny na enierhanośbity, što akazałasia šokam dla jeŭrazony i Jeŭropy ahułam. Plus nakłalisia nastupstvy kavidu i miakkaja ekanamičnaja palityka, jakaja pravodziłasia ŭ toj čas, tłumačyć ekśpiert BEROC Anastasija Łuzhina.
Ciapier ža dziejničajuć inšyja faktary. Adnoj z asnoŭnych pryčyn umacavańnia dalara ekśpiert nazyvaje pieramohu Donalda Trampa na vybarach u ZŠA.
«Tramp viadomy svajoj pazicyjaj pa abaronie ŭnutranaha rynku. Jon źbirajecca pierahledzieć taryfnuju palityku ŭ dačynieńni da impartu pierš za ŭsio z Kitaja, Mieksiki i Kanady. Adnak jość ryzyki, što novaŭviadzieńni zakranuć i šerah niekatorych jeŭrapiejskich tavaraŭ. Naprykład, u hetym płanie vielmi niervujucca jeŭrapiejskija aŭtavytvorcy», — źviartaje ŭvahu ekanamist.
Padobnyja ryzyki i niavyznačanaści ŭpłyvajuć na košt jeŭrapiejskaj valuty.
Ekanomika ZŠA ŭ lepšym stanoviščy
Druhoj pryčynaj ekśpiert nazyvaje roźnicu ŭ stanie ekanomik ZŠA i ES.
«Amierykanskaja ekanomika demanstruje vialikuju ŭstojlivaść, jana była ŭ mienšaj stupieni padvierhnuta niehatyŭnym nastupstvam ad vajny va Ukrainie.
Ciapier Štaty demanstrujuć bolš vysokija tempy ekanamičnaha rostu ŭ paraŭnańni ź Jeŭropaj i, chutčej za ŭsio, u 2025 hodzie takaja tendencyja praciahniecca», — miarkuje ekanamist, pakazvajučy ŭ tym liku na bolš vysokuju pradukcyjnaść pracy ŭ Štatach.
Ustojlivaść ekanomiki ZŠA pryciahvaje bolš inviestaraŭ, čym najbujniejšyja ekanomiki ES, što taksama pryvodzić da ŭmacavańnia dalara.
Inviestary bolš hladziać u bok ZŠA, a nie ES
Trecim faktaram ekśpiert nazyvaje vyniki manietarnaj palityki, jakaja pravodzicca ŭ ES i ZŠA.
Čakajecca, što staŭki buduć źnižać i tam, i tam, ale ŭ Jeŭropie heta budzie adbyvacca aktyŭniej. Adpaviedna, inviestavać u amierykanskija aktyvy budzie vyhadniej, čym u jeŭrapiejskija.
Takuju situacyju Łuzhina tłumačyć słabym ekanamičnym rostam u krainach jeŭrazony, asabliva ŭ takich bujnych ekanomikach, jak Hiermanija i Francyja.
«Jany demanstrujuć vielmi ścipłyja pakazčyki, i dla stymulavańnia ekanomik Jeŭrapiejskamu centrabanku daviadziecca źnižać staŭki aktyŭniej, čym heta buduć rabić u Štatach».
A što z hetaha biełarusam?
Što tyčycca Biełarusi, to, na dumku ekanamista, źmieny kursu jeŭra da dalara nie pryniasuć dla nas surjoznych źmien.
«Kažučy pra nasielnictva, to šmat zaležyć ad taho, u jakoj valucie ludzi zachoŭvajuć źbieražeńni. U Biełarusi tradycyjna najbolšaj papularnaściu karystajecca dalar, jaki jakraz umacoŭvajecca».
U toj ža čas słaby jeŭra nie vyhadny biełarusam, jakija pracujuć u Jeŭropie i atrymlivajuć zarpłatu ŭ hetaj valucie. Naprykład, kali toj ža dalnabojščyk abo inšy pracoŭny mihrant ź Biełarusi ŭ Jeŭrasajuzie atrymlivaje zarpłatu ŭ jeŭra i vyrašaje kupić kvateru ŭ Minsku, cana na jakuju tradycyjna budzie pryviazanaja da dalara.
U jaki dzień u 2020-m mahli zdarycca pieramieny? Polski dypłamat vydaŭ knihu ab pracy ŭ Biełarusi i daŭ adkaz na heta pytańnie9
Kamientary