Vučyŭsia na ksiandza, pracavaŭ na fury, adkryŭ chosteł dla ŭciekačoŭ. Historyja Andreja Vasory, jaki pamior u Biełastoku paśla komy
Biełaruski palityčny ŭciakač trahična zahinuŭ u Biełastoku ad traŭmy, atrymanaj u kancy 2024 hoda. Jahonyja znajomyja raskazali Radyjo Svabodzie, jakim čałaviekam byŭ Andrej Vasora i jakija dobryja spravy rabiŭ.
Uradženiec Lidy Andrej Vasora pamior u Biełastoku 20 studzienia. Jon pakinuŭ Biełaruś paśla žorstkaha zatrymańnia. Na novym miescy adkryŭ hatel, dzie biaspłatna prymaŭ kalinoŭcaŭ i palityčnych uciekačoŭ. Paśla niaščasnaha vypadku pamior u Biełastoku va ŭzroście 47 hadoŭ.
Byŭ u rycarskim kłubie, umieŭ hatavać tartar
«Jahonyja baćki byli prostyja ludzi, ščyryja vierniki. Dziadźka — ksiondz. Jość jašče dva braty. Heta viadomaja siamja ŭ Lidzie. Ich viedajuć jak palakaŭ, bo jany padtrymlivali polskuju kulturu i tradycyi. Prosta svabodnyja ludzi. Jon vyras u volnaj siamji, dzie čałaviek šukaŭ inšyja kaštoŭnaści, išoŭ na Zachad», — raskazała ŭ razmovie sa «Svabodaj» znajomaja Andreja Vasory ź Lidy Irena (imia źmienienaje).
Jana dadała, što Andrej Vasora byŭ charcaram. Charcarstva — častka skaŭckaha ruchu, jakaja ŭźnikła ŭ Polščy ŭ XIX stahodździ. Hruntujecca na słužeńni, samaŭdaskanaleńni, pracy nad saboj i braterstvie. U bolš stałym uzroście Vasora taksama byŭ siabram rycarskaha kłuba ŭ Lidzie.
«Vielmi lubiŭ hatavać. Takija stały ŭmieŭ nakryć! Zaŭsiody było smačna i pryhoža. Dobra hatavaŭ tartar, roznuju bulbačku, šašłyk. My časta pryjazdžali da jaho, siadzieli», — raskazvaje Irena.
Vučyŭsia na ksiandza
Andrej Vasora niekalki hadoŭ vučyŭsia ŭ Hrodzienskaj duchoŭnaj sieminaryi, źbiraŭsia stać ksiandzom. Ale zrazumieŭ, što heta nie jaho šlach, vyjšaŭ ź sieminaryi, stvaryŭ siamju. Čałaviek, jaki kamunikavaŭ z Andrejem Vasoram, kali toj vučyŭsia ŭ sieminaryi, na ŭmovach ananimnaści raskazaŭ, jakim jon byŭ u toj pieryjad.
«Pakinuŭ jarkija ŭspaminy pra siabie jak žyćciaradasny, viasioły, aktyŭny małady čałaviek. Dumaju, što časam jon byŭ, moža być, i praźmierna viasiołym. Jon nie byŭ zaŭvažany jak toj, chto zdolny zrabić niejkuju podłaść. Byŭ sapraŭdnym čałaviekam. Jość ludzi štučnyja, jakija načapili na siabie masku, kab vyhladać u vačach inšych bolš pravilnymi, nabožnymi, śviatymi. Jon nie byŭ takim», — kaža surazmoŭca.
Jon adznačaje, što Andrej nie zdoleŭ prajści praz usie ramki sieminarskaha žyćcia.
«Taptalisia pa nyrkach»
U 2021 hodzie Andreja Vasoru žorstka zatrymali ŭ jahonym pryvatnym domie ŭ Lidzie. Zachavałasia videa, na jakim niekalki siłavikoŭ u ryštunku zabiahajuć da jaho ŭ dom, kładuć haspadara tvaram u padłohu i čyniać dopyt.
Irena adznačyła, što Vasora nikoli nie chavaŭ svajoj hramadzianskaj pazicyi: «i havaryŭ, i vychodziŭ». Jon sam raskazvaŭ joj pra svajo zatrymańnie.
«Kaža: «Viedaješ, ja zaŭvažyŭ, što ŭžo akružyli dom. Ja tady schadziŭ u prybiralniu. Bo dla ich hałoŭnaje — stać na nyrki, kab usc**sia chłopiec, u štany narabiŭ. Jany mnie taptalisia pa nyrkach i kazali: «Nie dajecca nijak». Jon nie absikaŭsia. Ja heta ad jaho daviedałasia. Ja ž nie viedała, što tak moža być», — raskazvaje Irena.
Jašče adzin znajomy Andreja raskazvaje, što Vasora lubiŭ svaju Baćkaŭščynu — Biełaruś.
«Jon byŭ zdolny vyrvacca z polskaha hrodzienskaha i savieckaha bekhraŭndu. Jaho «kruciła» ad dvajnoj marali niekatorych śviataroŭ, jakija mianiajuć Jevanhielle na palityčnuju dziejnaść, vystupajuć na baku režymu. Vielmi niehatyŭna vykazvaŭsia pra palakaŭ, jakim najaŭnaść «karty palaka» nie pieraškadžała brać udzieł u źniščeńni polskich mohiłak u Biełarusi na zahad režymu», — uspaminaje znajomy.
Prymaŭ kalinoŭcaŭ i ŭciekačoŭ
Paśla vyzvaleńnia Andrej Vasora źjechaŭ u Polšču. Spačatku žyŭ u Vostravie-Mazavieckim pad Varšavaj, a potym pierabraŭsia ŭ Biełastok. Jahonaja žonka i niepaŭnaletni syn zastalisia ŭ Biełarusi.
«Vielmi sumavaŭ pa siamji, pa synu. Jon uvieś čas płakaŭ ad hetaha», — uspaminaje Irena.
Padčas žyćcia ŭ Biełarusi Andrej Vasora pracavaŭ dalnabojščykam. U Biełastoku adkryŭ hatel «Sava». Znajomyja raskazvajuć, što jon biaspłatna prymaŭ tam byłych kalinoŭcaŭ i biełaruskich uciekačoŭ, dapamahaŭ ludziam u patrebie. Apošnija miesiacy pierad śmierciu ŭ hateli Vasory žyŭ nievylečna chvory žurnalist Vadzim Doŭnar.
«Paŭsiul staraŭsia dapamahać, byŭ vielmi achviarnym čałaviekam, vielmi fajnym. Biaspłatna puskaŭ, kali kamu treba było. Jon kazaŭ: «My pavinny być salidarnyja, dapamahać adno adnamu»», — uspaminaje Irena.
Znajomy Vasory ŭspaminaje, što toj jeździŭ na mitynhi salidarnaści biełarusaŭ u Varšavu. Apošni raz — letaś na Dzień Voli.
«Jon maryŭ viarnucca ŭ Biełaruś. Jamu hetaja niespraviadlivaść baleła», — kaža surazmoŭca.
Pachavajuć pobač z baćkam
Letaś pierad katalickimi Kaladami Andrej Vasora padčas niaščasnaha vypadku atrymaŭ ciažkuju traŭmu i praź niekatory čas upaŭ u komu. Jon pravioŭ u reanimacyi 25 dzion, paśla čaho pamior 20 studzienia.
Raźvitańnie z Andrejem Vasoram adbyłosia 25 studzienia ŭ Biełastoku ŭ kaściole, dzie jon kaliści prachodziŭ praktyku, kali vučyŭsia na śviatara, raskazała Irena. Paśla kremacyi jahonaje cieła płanujuć pryvieźci ŭ Biełaruś i pachavać u Lidzie kala jahonaha baćki. Ciapier afarmlajuć nieabchodnyja dla hetaha dakumienty.
BySol adkryŭ zbor srodkaŭ dla apłaty lačeńnia i pachavańnia Vasory. Pavodle papiarednich raźlikaŭ, na heta patrebna 7 tysiač jeŭra.
U jaki dzień u 2020-m mahli zdarycca pieramieny? Polski dypłamat vydaŭ knihu ab pracy ŭ Biełarusi i daŭ adkaz na heta pytańnie9
Kamientary