U centry Minska prybrali kryž u pamiać pra zakatavanaha nacystami śviatara
Kryž stajaŭ kala kaścioła śviatoha Rocha ŭ pamiać ab katalickim śviatary Vincentu Hadleŭskim, jaki ŭ hady vajny vystupaŭ suprać nacyzmu i byŭ zabity ŭ kancłahiery ŭ Traściancy.
Prapahandystka Volha Bondarava paviedamiła, što kryž pamiaci ab katalickim śviatary Vincentu Hadleŭskim źnik ad kaścioła Śviatoha Rocha dziakujučy «namahańniam Kamunistyčnaj partyi Biełarusi». Bondarava nazvała «nacystam» samoha śviatara.
Pavodle infarmacyi «Radyjo Svaboda», kryža ciapier kala kaścioła Śviatoha Rocha niama, jon źbierahajecca ŭ adpaviednym jaho relihijnamu statusu miescy.
Vincent Hadleŭski rodam z-pad Vaŭkavyska, jon byŭ adnym ź pieršych śviataroŭ, jakija pačali pravodzić słužby na biełaruskaj movie. U 20-ja hady minułaha stahodździa ksiandza dvojčy aryštoŭvali polskija ŭłady, jon byŭ abvinavačany ŭ raspaŭsiudzie «revalucyjnaha vučeńnia» i asudžany da dvuch hadoŭ turmy. Znachodziačysia ŭ źniavoleńni, ksiondz napisaŭ adziny ŭ toj čas biełaruski padručnik pa historyi rańniaha chryścijanstva.
U hady vajny Hadleŭski byŭ probaščam Čyrvonaha kaścioła i adzinym va ŭsim horadzie biełaruskim katalickim śviatarom. Vykarystoŭvajučy svajo stanovišča, jon staŭ adnym z arhanizataraŭ biełaruskaha antynacysckaha ruchu i stvaryŭ pa ŭsioj krainie cełuju sietku biełaruskamoŭnych škoł.
24 śniežnia 1942 hoda Hadleŭski byŭ aryštavany prosta ŭ Čyrvonym kaściole, dastaŭleny ŭ hiestapa i padvierhnuty katavańniam biez suda. Zahinuŭ u łahiery śmierci kala vioski Mały Traścianiec.
Tam ža, u Traściancy, u 2008 hodzie byŭ ustalavany kryž u pamiać pra ksiandza. Hetuju akcyju inicyjavaŭ krajaznaviec i navukoviec Anatol Bieły.
Pry ŭparadkavańni terytoryi kryž dastali ź ziamli i pieradali ŭ kaścioł Najśviaciejšaj Trojcy (Śviatoha Rocha) na Załatoj Horcy ŭ Minsku. U 2019 hodzie kryž błasłaviŭ vikarny biskup Minska-Mahiloŭskaj archidyjacezii Juryj Kasabucki.
U Maskvie padarvali prarasijskaha aŭtaryteta z Danbasa, jaki arhanizoŭvaŭ citušak
Kamientary